KOBİ DEĞER KREDİSİ NEDİR VE KİMLERE VERİLİR?

KOBİ statüsünde bulunan küçük ve orta ölçekli işletmeler işlerini büyütmeleri amacıyla bankalar ya da diğer finans kuruluşları tarafından desteklenmektedir. Finans kuruluşlarının KOBİ’ler için oluşturduğu en önemli finansal destek ürünü ise KOBİ Değer Kredisi ya da kısa ismiyle KOBİ Kredisi’dir.

“KOBİ Değer Kredisi nedir?” sorusuna yanıt vermeden önce isterseniz KOBİ statüsünün ne olduğunu biraz açıklayalım.

KOBİ; 250 kişiden az çalışanı olan ve 125 milyon TL’den az geliri olan küçük ve orta ölçekli işletmeleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Doğal olarak KOBİ Değer Kredisi de bu tip işletmelerin işlerini büyütmelerini sağlamak amacıyla bankalar ve finans kuruluşları tarafından sağlanan bir kredi ürünüdür.

KOBİ DEĞER KREDİSİ NEDİR?

Bankalar KOBİ tanımlamasına uyan küçük ve orta ölçekli işletmeler için finansal destek paketleri sunmaktadır. Bu finansal destek ürünlerinin içinde en dikkat çekeni ise işletmelerini büyütmek işlerini genişletmek için KOBİ’lere sunulan KOBİ Değer Kredisi’dir.

Öncelikle işletmenizin KOBİ statüsü kazanması için 250 kişiden az çalışanı olması ve 125 Milyon TL’den fazla gelir elde etmemesi gerekiyor.

KOBİ Değer Kredisi’yle işini büyütmek için gerekli finansman desteğini alan küçük ve orta ölçekli işletmeler mevcut girişimlerini bir ileri seviyeye taşıma şansı yakalayabilirler. KOBİ Değer Kredisi’ni işletmelerin sadece işlerini geliştirmek için aldıkları finansal destek ürünü olarak düşünmemekte fayda var. Nihayetinde ticari faaliyetlerini büyütmek amacıyla finansal destek alan işletmeler iş hacimlerinin büyümesiyle; istihdamı ve ihracatı destekleyerek ülke ekonomisinin gelişmesine de yardımcı olurlar.

KOBİ KREDİSİ’NİN GENEL NİTELİKLERİ NELERDİR?

Dünyanın tüm diğer ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de küçük ve orta ölçekteki işletmelerin (KOBİ) finansman erişimlerinin kolaylaştırılması ve artırılması öncelikli ekonomi politikalarının başında gelmektedir. Bu amaçla 2019’un ocak ayında KOBİ Değer Kredisi Paketi isimli finansman destek programı Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından duyuruldu.

Birlik tarafından yapılan bu duyuruda KOBİ Değer Kredisi’nin genel nitelikleri anlatıldı ve söz konusu finansal destek paketinden kimlerin faydalanabileceği açıklandı. Yapılan duyuruda Türkiye’de KOBİ’lerin finansman erişimlerindeki en büyük desteğin banka kredileri olduğu ifade edilirken ekonomik destek arayan işletmelere Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaleti sağlanacağı da belirtildi. Ayrıca duyuruda KOBİ Değer Kredisi kullanım şartları ve kredi limitleri de açıklandı.

KOBİ DEĞER KREDİSİ BAŞVURU KOŞULLARI NELERDİR?

KOBİ Değer Kredileri kredi türüne bağlı olarak işletmelerin finansal ihtiyaçlarını karşılamak için farklı seçenekler sunmaktadır. KOBİ Değer Kredisine başvurmak için işletmelerin KOBİ statüsünü taşımaları yeterlidir.

KOBİ’lerin ihtiyaç duydukları kredileri almaları için krediyi sağlayan finans kuruluşunun ya da bankaların belirledikleri koşulları yerine getirmesi gerekli. Belirlenen şartları sağlayan KOBİ’ler doğrudan bankalara veya ilgili finans kuruluşlarına başvurularını yapabilirler.

KOBİ Değer Kredisi şartları aşağıdaki gibidir:

• KOBİ Değer Kredisi’nden faydalanmak isteyen işletmelerin Türkiye Cumhuriyeti Kanunları çerçevesinde kurulmuş olması şartı aranır.
• İşletmelerin yurt içinde veya Türkiye’deki Serbest Bölgelerde faaliyet gösteren KOBİ tanımına uygun gerçek ve tüzel kişi işletmelerden biri olması şartı aranır.
• Krediden yararlanacak işletmenin ve/veya ortaklarının ayrı ayrı ya da birlikte %25 ve üzeri hisse ile ortak olduğu şirketlerden krediye başvuru sırasında iflas fesih iflas erteleme ve konkordato kararı almış olmaması şartı aranır.
• Bir önceki koşulun kredi sağlayıcı finans kuruluşunun kayıtlarında görünmemesi hâlinde işletme sahibinin durumunu yazılı şekilde belgelemesi şartı aranır.
• Kredi başvurusu yapan işletmenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) geriye dönük borcu olmaması şartı aranır. İşletmelerden geçmişe yönelik 90 günlük bir belgeyle bunu ispatlaması beklenir.
• İşletmenin SGK’ya borcu olduğu anlaşılırsa borcun yeniden yapılandırılması ve yapılandırmanın bozulmamış olması şartı aranır.
• Aksi hâlde söz konusu borcun kredinin %20’sini aşmaması şartıyla Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaleti ile sağlanan krediden öncelikli olarak bu borçların ödenmesi şartı aranır.
• Kredi kullanımından 90 gün öncesine kadar ilgili kurumlardan alınan belgelerin geçerli olması şartı aranır.
• Krediden faydalanmak isteyen işletmelerin SGK ve/veya Vergi Daireleri’ne vadesi geçmiş borcunun bulunması halinde Hazine desteği ile kefalet sağlanan krediden öncelikli olarak borcun kredinin %20’sini aşmaması şartıyla ödenmesi bankanın sorumluluğundadır.
• SGK ve Vergi Dairelerinden alınan ve borcun ödendiğini ispat eden belge kredi kullanımını takip eden 30 iş günü içerisinde KOBİT sistemine ekler.
• Borcun ödenmemesi durumunda Kredi Garanti Fonu’nun kefalet sorumluluğu ortadan kalkar.
• İşletmenin bankaya başvuru tarihinde elde edilebilen son Risk Merkezi verilerine göre ilgili yönetmelik uyarınca Donuk Alacak olarak sınıflandırılmış olmaması gerekir.
• Yine 28861 sayılı Resmî Gazete ilanındaki ilgili yönetmelik hükümleri uyarınca Tasfiye Olunacak Alacaklar ile Zarar Niteliğindeki Alacaklar hesabına göre izlenen alacaklar niteliğinde olmaması şartı aranır.
• Kefalet alacak işletmelerin önceki dönemlerden kalma herhangi bir komisyon borcunun olmaması şartı aranır.

KOBİ DEĞER KREDİSİ HANGİ İŞLETMELERE VERİLİR?

KOBİ Değer Kredisi’nden faydalanmak isteyen işletmelerin küçük ve orta ölçekli işletmeler olması gereklidir. 24 Haziran 2018’de çıkarılan yönetmelik mikro küçük ve orta ölçekteki girişimleri şu şekilde tanımaktadır:

• Mikro ölçekteki işletmeler; 10 kişiden az çalışanı olan ve yıllık hasılatı 3 milyon TL’yi geçmeyen girişimlerdir.
• Küçük ölçekteki işletmeler; 50 kişiden az çalışanı olan ve yıllık hasılatı 25 milyon TL’yi geçmeyen girişimlerdir.
• Orta ölçekteki işletmeler; 250 kişiden az çalışanı olan ve yıllık hasılatı 125 milyon TL’yi geçmeyen işletmelerdir.

Aynı yönetmeliğe göre; mikro işletmeler için yıllık hasılat toplamı 1 milyon TL’den 3 milyon TL’ye; küçük işletmeler için 8 milyon TL’den 25 milyon TL’ye; orta büyüklükteki işletmeler için ise 40 milyon TL’den 125 milyon TL’ye yükseltilmiştir.

KOBİ statüsünü de yeniden tanımlayan bu yönetmeliğe göre bir başka işletmenin oy hakkı ya da sermayesinde %25’den fazla sahipliği bulunan şirketler ortak işletme olarak değerlendirilir.

Ayrıca şirketin KOBİ vasfı taşıması için kamu kurum ya da kuruluşlarının işletme hisselerinde %25’den fazla sahipliği olmaması gerekir.

KOBİ DEĞER KREDİSİ VEREN BANKALAR HANGİLERİDİR.

Kamu bankaları ve özel bankalarla birlikte KOBİ Değer Kredisi veren bankaların sayısı 18’i bulmaktadır.

KOBİ kredisi veren bankalar aşağıdaki gibidir:

• Akbank
• Garanti BBVA
• Halkbank
• ING
• Türkiye İş Bankası
• QNB Finansbank
• Şekerbank
• Albaraka Türk Katılım Bankası
• Alternatif Bank
• Denizbank
• Ziraat Katılım Bankası
• Vakıf Katılım Bankası
• Yapı Kredi Bankası
• Kuveyt Türk Katılım Bankası
• Türk Ekonomi Bankası (TEB)
• Türkiye Finans Katılım Bankası
• Vakıflar Bankası
• Ziraat Bankası

KOBİ DEĞER KREDİSİ’NE BAŞVURMAK İÇİN HANGİ BELGELER GEREKLİ?

KOBİ Değer Kredisi’ne başvurmak için gerekli belgeler kredi türüne ve bankaların taleplerine göre değişiklik gösterebilir. KOBİ’lerden kredi başvurusu için istenen belgeler genelde şunlardır:

• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) borç belgesi
• İşletmenin Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanan haberinin kopyası
• Başvuruda bulunan şirket sahibinin kimlik fotokopisi
• İşletme sahibinin ya da yetkililerinin imza sirküleri
• İşletmeye ait senelik ciro dökümü
• İşletmenin Vergi Dairesi borç belgesi (Varsa)
• İşletmeye ait teminat belgeleri
• İşletmenin meslek odası kayıt belgeleri

Şirketlerin ticari faaliyetlerine göre KOBİ’lerden istenen belgeler değişiklik gösterebilir. Kredi başvurusunda bulunan şahıs işletmelerinden farklı tüzel kişi işletmelerinden farklı belgeler istenir.

Tüzel kişi işletmelerinden talep edilen başvuru belgeleri şunlardır:

• Ortakların nüfus cüzdanı fotokopileri
• İmza sirküleri
• Güncel tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanan haber kopyası
• Vergi levhası
• Önceki iki seneye ait bilanço ve gelir tablosu
• İşletmeye ve ortaklara ait mal varlıklarının dökümü
• Ticaret Odası kayıt belgesi (Varsa).

Şahıs işletmelerinden talep edilen başvuru belgeleri şunlardır:

• Nüfus cüzdan fotokopisi
• İmza sirküsü
• Ticaret Odası kayıt belgesi (Varsa)
• Kişiye ait mal varlığı dökümü
• Önceki iki seneye ait bilanço ve gelir tablosu
• Vergi levhası.

İstenilen bu belgelerin eksiksiz olarak tamamlanmasıyla KOBİ Değer Kredisi süreci başlatılır.

KEFALET LİMİTİ VE KEFALET ORANLARI NASILDIR?

KOBİ Değer Kredisi kullanımında Kredi Garanti Fonu’nun (KGF) oluşturduğu çerçevede kefalet verilir. Ancak öncelikle sıkça adı geçen Kredi Garanti Fonu’nun ne olduğunu açıklamak gerekiyor.

Kredi Garanti Fonu yeterli teminat gösteremediği için KOBİ Değer Kredisi’ne başvuramayan/alamayan işletmeleri desteklemek için oluşturulmuş bir fondur. KGF kefaleti ile finansman desteği almak isteyen işletmelerin KOBİ Değer Kredisi’nden faydalanmaları sağlanır.

Kredi Garanti Fonu işletmeler için sağladığı kefalet karşılığında bir miktar komisyon alır. Böylece KOBİ’lerin mevzuata uygun şekilde finansman desteğine ulaşmaları sağlanır.

Kredi Garanti Fonu kefalet limitleri ve oranları şu şekildedir:

• Cirosu 3 Milyon TL’yi geçmeyen işletmeler için kefalet üst limiti 200 Bin TL kefalet üst limit oranı ise %80 olarak belirlenmiştir.
• Cirosu 25 Milyon TL’yi geçmeyen işletmeler için kefalet üst limiti 400 Bin TL kefalet üst limit oranı ise %80 olarak belirlenmiştir.
• Cirosu 125 Milyon TL’yi geçmeyen işletmeler için kefalet üst limiti 2 Milyon TL kefalet üst limit oranı ise %80 olarak belirlenmiştir.
• Cirosu 125 Milyon TL’yi geçmeyen imalat ve ihracatçı işletmeler için kefalet üst limiti 4 Milyon TL kefalet üst limit oranı ise %80 olarak belirlenmiştir.

Üst kısımda da belirttiğimiz gibi Kredi Garanti Fonu ile işletmelere KOBİ Değer Kredisi teminatı sağlanır. KGF kefalet verdiği yararlanıcılardan belirli oranlarda komisyon alır. Öncelikle kredi sağlayan banka ayrılan portföy kefalet limitini temel alınarak %2’lik kefalet komisyonunu Kredi Garanti Fonu’nun hesabına direkt olarak aktarır.

Yine kredi sağlayan banka tekrar vadelendirme ve yapılandırma adımları için kefalet bakiyesini temel alarak %1’lik orandaki komisyonu Kredi Garanti Fonu’nun hesabına aktarır.

Kredi Garanti Fonu bankalara verilen kefaletler için KOBİ’lerden başvuru ücreti talep eder. Tutarı 1 milyon TL’ye kadar olan kefaletler için 500 TL; 1 ila 3 milyon TL’ye kadar olan kefaletler için ise 1.000 TL’lik bir başvuru ücreti istenir.

KOBİ DEĞER KREDİSİ’NİN GERİ ÖDEME PLANI VE TAKSİTLERİ NASILDIR?

KOBİ Değer Kredisi finansal destek alan işletmelere geri ödeme konusunda da kolaylıklar sağlar. Yararlanıcılar çektikleri krediyi ilk 6 ay ödemesiz olacak şekilde kullanılabilirler. KOBİ Değer Kredisi’nin toplam vade sayısı ise 36’dır. Ancak kredi geri ödemesini işletmenizin kazancına göre 12 ya da 24 aylık vade seçenekleri ile de planlayabilirsiniz.

Vade tercihlerine göre KOBİ Değer Kredisi’nin hesaplanmasının ve geri ödeme planının değişiklik gösterdiğini bilmelisiniz. Vade süresi uzadıkça aylık taksit tutarı düşer. Ancak ödenecek faiz tutarında artış olur.

KOBİ DEĞER KREDİSİ FAİZ ORANLARI

KOBİ Değer Kredisi’nin geri ödeme planında anapara miktarı vade seçenekleri ve faiz oranı temel etkendir.

KOBİ değer kredisinin aylık faizi oranı %1.54; yıllık faizi oranı ise %18.48 olarak belirlenmiştir.

Yani bankalar arası farklılık göstermeksizin çekilen kredi tutarına sabit bir faiz oranı uygulanır.